Rapor, 26 Aralık 1940 tarihini taşıyor ve dönemin istihbarat birimi olan Milli Emniyet Hizmeti Riyaseti (MAH) tarafından Genelkurmay Başkanlığı’na gönderilmiş.
MİT’in resmi internet sitesinde, “Özel Koleksiyon” sekmesi altında yer alan “Belgeler” kısmında paylaşılan rapor, İngiliz Kemal’e ilişkin olumsuz değerlendirmeler içeriyor.
“Samimi ve Dürüst Değil”
Raporun detaylarında, İngiliz Kemal’in uzun süredir teşkilatın takibinde olduğu belirtiliyor. Belgede şu ifadeler yer alıyor:
“İngiliz Kemal, ‘Boksör Kemal’, ‘Kemal Esat’, ‘Gözlüklü Kemal’ gibi isimlerle tanınan bu şahıs, zaman zaman ortaya çıkarak yüksek makamlara arz-ı hizmet etmekte, bazı kıymetsiz malumatlar vermektedir. Ancak verdiği bilgiler ağız havadislerinden ibaret olup teşkilat tarafından samimi ve dürüst bir karakter taşımadığı kanaatine varılmıştır.”
Ayrıca, Tomruk’un o dönem Bulgarlarla sık temas hâlinde olduğu, bir İngiliz kadınıyla birlikte yaşadığı, hatta İngiliz istihbaratına hizmet teklif ettiği, ancak kabul görmeyince Almanlarla temasa geçtiği bilgisi de raporda yer alıyor.
İzmir Raporu da Paylaşıldı
MİT aynı zamanda arşivine 1942 tarihli bir İzmir raporu da ekledi. Bu belgede, Karşıyaka Şemikler köyü muhtarı Şakir’in, dönemin Almanya Büyükelçisi Franz von Papen’e yazdığı mektup ve bu mektuba ilişkin İzmir Merkez Amirliği’nin değerlendirmesi bulunuyor.
Von Papen’in cevabında, Türk milletine duyduğu sempatiyi dile getirdiği görülüyor. İzmir Merkez Amirliği ise raporunda, muhtarın Almanya’ya sempatisini “gazetede okuduğu bir bombalı saldırı haberinin ardından iyi dileklerini iletme” olarak değerlendirmiş.
Tarihi Belgeler Açığa Çıkıyor
MİT’in son dönemde yürüttüğü arşiv çalışmalarıyla birlikte, Türkiye’nin erken Cumhuriyet dönemi istihbarat faaliyetlerine dair birçok yeni belge gün yüzüne çıkarılıyor. Uzmanlar, bu belgelerin hem tarih araştırmaları hem de ulusal hafıza açısından büyük önem taşıdığını belirtiyor.
News
