1988 yılında eline aldığı bir Yamaha org ile başlayan müzik yolculuğu, onu hem sahneye hem kamera arkasına taşıdı. Rap müziğe olan tutkusunu “bir mesaj vermeli” ilkesiyle yoğuran Deli MC, gerçek adıyla Salim Çay, sadece bir müzisyen değil; aynı zamanda bir yönetmen, yapımcı ve üretim süreçlerine gönül vermiş bir sanatçı. Onun hikâyesi; direnç, sadakat ve yaratıcı bir öfkenin sesi olarak şekilleniyor.
Salim Çay’ı, yani Deli MC’yi kendi cümlelerinizle tanıyabilir miyiz?
- Agresifim, kompleksliyim ama perdelerimi kaldırdığımda kedi gibi bir insanım (gülüyor). Şaka bir yana, bu zamana kadar gerek iş gerekse müzik hayatımda doğruları yapmaya, insanlara bir şeyler katmaya özen gösterdim. İşin özü, haksızlığa tahammülü olmayan, tüm canlıları seven ve saygı duyan bir insanım.
Müziğe ve özellikle rap kültürüne olan ilginiz nasıl başladı?
- Müzikle tanışmam 1988 yılında oldu. Hediye olarak Yamaha org alınması ve ufak ufak çalmaya başlamak beni müziğe yöneltti. Birçok fantezi-arabesk tarzı şarkılar yaptım. Daha sonra 1993-94 senesinde rap müziğe ilgi duymaya başladım ve ilk rap demomu da o yıllarda yaptım. Sonrasında birçok grup kurduk, dağıttık ve sonunda Deli MC olarak buralara geldik.
Deli MC mahlası altında ürettiğiniz müziklerin temalarında en çok hangi duygular ya da meseleler öne çıkıyor?
- Ben rap müziğin mesaj vermesi gerektiğine inanan, eski kafalı sayılı insanlardanım. Gördüğüm yanlışı, hatayı sözlerime yansıtmak, kendi açımdan doğruyu yazmak isterim daima. Bana göre eğer bir rap parçası yapıyorsanız, içinde kesinlikle bir mesaj olmalı ve dinleyen insana bir şeyler aşılamalı. Ben genelde gündemi takip ederim. Tabi bunu eski yıllarda daha fazlasıyla yapıyordum; gazeteler, kitaplar, haber programları bize bayağı bir şeyler kattı. Şimdilerde sadece bir telefon ve sosyal medya her şeyi öğrenmenize yetiyor. Özellikle kimsenin izlemek istemeyeceği belgeseller hem bilgi hem kelime dağarcığı için önemli bence.
Sizi yönetmenlik koltuğuna oturtan şey neydi? Kamera arkasındaki Salim Çay nasıl biri?
- Aslına bakarsanız ben her aşamayı kendim yapmayı severim; yani müzik, söz, klip çekimi, montajı… Başka arkadaşların çektiği klip sayısı çok azdır. Bu zamana kadar yirminin üstünde klip çektim ve sadece rap klipleri değildi, ilahi ve pop klipleri de yönettim. Ayrıca bir kısa film yönetmenliğini de üstlendim. Yönetmen koltuğuna oturmak benim için ayrıcalık değil. Çok şükür egolu bir insan değilim ve o koltukta otururken de sakinim. Benimle çalışmayı herkes sever.
Yapımcı kimliğinizle baktığınızda, bir projede sizi çeken unsurlar neler? Hangi hikâyeler sizin için “değerli”dir?
- Benim için hikayenin gerçekliği, yaşanmışlığı, yaşanılabilirliği önemli. Olmayanı olmuş gibi gösteren hikayelerden haz etmiyorum. 3 dakikalık bir klibin 3 saniyesine koyacağınız bir obje bile insanlara birçok şey anlatabiliyor. Önemli olan şey gerçeğe yakın olması, Türk milletinin değerlerinin ayakları altına alınmaması; benim için yeterli…
Müzik ve sinema arasında yaratıcı açıdan nasıl bir geçiş yaşıyorsunuz? Birbirlerini nasıl besliyorlar?
- Daha önce de söylediğim gibi, gündemi takip etmek, okumak, izlemek yaratıcılığınızı artırıyor. Ben birçok dizi ve film müziği yaptım. Senaryonun kısa bir bölümünü okurum ve olayın içine girer, olayı yaşar, sözümü yazar, müziğimi bitiririm. Aynı şekilde bana verilen bir şarkının sözlerinin içine girer, duyguyu alır ve yönetirim. İleride kısmet olur da başarabilirsek, kendi uzun metraj filmimizde inşallah bu geçişleri daha iyi deneyimleyebilirim.
Bağımsız sanat üretimi süreçlerinde karşılaştığınız en büyük zorluk ne oldu? Bu süreci nasıl yönettiniz?
- Aslında en başından beri birçok zorlukla karşılaştık. İlk zamanlarda rap müziğe pek sıcak bakılmıyordu. Ben albümümü Afrika’da yapıp 3 klip çektim. O zamanlar ünlü sanatçılar bile yurt dışında çok zor klip çekiyordu ama maalesef her kapı yüzüme kapandı. Biz her zaman bu müziğin, bu kültürün bir kitlesi olacağına inandık ve yılmadık. Sonunda başardık. Ben ve birçok arkadaşım albümler yaptı, konserler verdi ve bu kültürü herkese benimsetti. Biz hâlâ yılmadık, hâlâ yıkılmadık. Şimdilerde bu işe ilk başlayan insanların sesini az duyuyor olabilirsiniz ama uykudan uyandıklarında gerçek anlamda bebeleri pistten alacaklar. Maalesef şimdilerde yerlerde sürünüyor güzelim Hip Hop kültürü…
Deli MC mahlasıyla yakaladığınız dinleyici kitlesiyle nasıl bir bağ kuruyorsunuz? Onlardan gelen geri bildirimler sizin için ne ifade ediyor?
- Benim dinleyicim azdır ama özdür. Ben, beni tanımadan yorum yapanlara bile saygıyla yaklaşırım, çünkü beni tanımıyor. Gelen her mesaja cevap vermeye çalışırım. Birçok kez gerek mesajla gerek yüz yüze önyargıları kırdım. Şimdi o insanlar bile bana sürekli mesaj atıp yeni proje sorarlar. Aile değerlerime küfür ve saygısızlık olmadığı sürece her türlü eleştiriye açığım. Sesimi beğenmeyebilir, müziğim hoşuna gitmeyebilir, tipimi beğenmez olabilir, üzülmem. Ama iş başka yerlere giderse, bana neden Deli dediklerini iliklerine kadar hissettiririm.
Bugüne kadar sizi en çok zorlayan ya da dönüştüren projeniz hangisiydi? Neden?
- Ben birçok devlet kurumuna müzik yapan bir insanım. Tabii ki bunlarda zorlandığım proje çok oldu. Hatta kendi yazdıkları söze sansür koyan kurumlar da oldu. Ama rap hayatım içinde bakarsak, Afrika’da yaptığım albüm sırasında çok zorlandım. Uzun süre bilmediğim bir ülkede, bilmediğim bir kültürle yaşadım ve hem albüm yapıp hem klip çektim. Kelepçesiz Mahkumlar adlı şarkımın klip çekimlerinde, köleliğe lanet okurken az kalsın canımdan oluyordum. Oranın yerlilerine derdimizi anlatana kadar canımız çıktı. Şimdiki gençler gibi lay lay lom bir müzik yaşantımız olmadı. Bize “al şu parayı, rap yap” diyen büyüklerimiz de yoktu. Yani bizim bütün müzik hayatımız zorluklarla geçti.
Son olarak, yakın gelecekte bizi nasıl işler bekliyor? Hem DeliMC hem de Salim Çay olarak hangi projeler masada?
- DeliMC olarak birçok sanatçı arkadaşımla feat projeleri beklemede. Ayrıca albüm müzikleri hazır. En kısa zamanda inşallah teker teker dijital platformlara yüklenecek şarkılarımız. Salim Çay olarak da uğraştığım diorama sanatıyla ilgili belki küçük bir sergi olabilir. Zaman ve hayat bizi nereye sürüklerse oraya koşturmaya devam, anlayacağınız.
Salim Çay, nam-ı diğer DeliMC, her dönemin getirdiği zorluklara karşı dimdik durmaya devam ediyor. Hem yeni albüm projeleriyle hem de diorama sanatıyla açacağı sergilerle üretmekten vazgeçmeyen bir sanatçının izini sürüyoruz. “Hayat bizi nereye sürüklerse oraya koşturmaya devam” diyen DeliMC, kendi yolunu açanlardan olmaya devam edecek gibi görünüyor.
Röportaj: Cavit Yoldaş
News
